İçinde bulunduğumuz ve milyonlarca insanı enfekte eden COVİD-19 salgını ile mücadelede bağışıklık sisteminin önemi bir kez daha öne çıkıyor. Kış aylarının yaklaşmasıyla grip salgınları da bizleri bekliyor. Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uzmanı Dr. Fadime Tülücü de düzenli ve yeterli uykunun güçlü bir bağışıklık sistemi için gerekli koşullardan biri olduğunu söylüyor.
Vücudumuz hem dinlenme hem de kendini yenilemek amacıyla uykuya ihtiyaç duyuyor. Bağışıklık sistemi hücreleri uyku sırasında çoğalıp, yenileniyor. Yapılan çalışmalar uzun süreli uykusuzluğun, bağışıklık sisteminde bozulmaya neden olduğunu, vücutta oluşan enfeksiyonlara bağlı olarak hayvanlarda ölümlere yol açtığını ortaya koyuyor. Kötü uyku kalitesi ayrıca tansiyon ve şeker dengesini de bozarak vücudun enfeksiyonlara karşı direncini düşürüyor.
Uyku süresi 5 saatten az, 9 saatten fazla olmamalı
Uyku hormonu olarak bilinen, geceleri salgılanan ve vücutta depolanmadan hızla kana karışan melatonin, birçok biyolojik fonksiyonun düzenlenmesinde önemli rol oynuyor. Uzm. Dr. Fadime Tülücü, güçlü bir bağışıklık sistemi için gece uykusunun önemini şu ifadelerle açıklıyor; “İnsan beyni gece uyku, gündüz ise uyanıklık üzerine programlanmıştır. Melatonin üretimi gece 23.00 ile 02.00 saatleri arasında en üst seviyeye çıktığından özellikle bu saatlerde uykuda olmaya özen gösterilmelidir. Bağışıklık hücre aktivasyonunun gece uykusu uyuyan kişilerde, uyuyamayan veya gündüz uyayan kişilere göre çok daha yüksek olduğu bilinmektedir. Bu nedenle bağışıklık sistemini zayıflatıp, daha sık hastalanmaya neden olacağından gece uyku süresi 5 saatten az olmamalıdır. Öte yandan 9 saatten uzun süren uykunun da faydası olmadığı unutulmamalıdır”.
Kaliteli gece uykusu için öneriler
Uzm. Dr. Fadime Tülücü kaliteli bir gece uykusu için önerilerde de bulunuyor; “Gece iyi bir uyku için sabah güneş ışığı ile güne başlamak, gündüz gün ışığı almak, biyolojik saatinizin doğru çalışmasını sağlamak açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle gündüz uyumaktan kaçının. Her gün aynı saatte yatağa girmeye özen gösterin. Yatmadan önce müzik dinlemek gibi zihni dinlendiren gevşeme yöntemlerini yaşam tarzınızın bir parçası haline getirin. Gün içinde egzersiz yapın. Ancak uykuya yakın 4-5 saat içinde yapmaktan da kaçının”.
Uykuyu olumsuz etkileyen faktörler
Uzm. Dr. Fadime Tülücü gece uykusunu olumsuz etkileyen faktörlerle ilgili ise “Kesinlikle yatağa teknolojik aletlerle girmeyin. Yatak odanızın uykuya uygun loşlukta, ısıda ve sessizlikte olmasını sağlayın. Akşam saatlerinde alkol ve kafeinden uzak durun. Gece uykuya dalamadığınızda yatakta kalıp kendinizi uyumaya zorlamayın. Yatak dışında zihninizi çok fazla meşgul etmeyen bir aktiviteyle uğraşın, uykunuz gelince tekrar yatağa dönün. Yatağa ne çok aç, ne de çok tok girmeyin” ifadelerini kullanıyor.