Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Medikal Onkoloji Anabilim Dalı Uzmanı Dr. Ömer DİKER, 1 – 7 Nisan Kanser Haftası Dolayısıyla, Hastalıkla İlgili Doğru Bilinen Yanlışları Anlattı. Uzm. Dr. Ömer DİKER, Kanser Hastalarının Şeker Kullanmasında Bir Sakınca Olmadığını, Işın Tedavisi Alan Kişilerin Radyasyon Yaymadığını ve En Önemlisi Tedavi Gören Kişilerin Günlük Yaşamına Devam Etmesinin Tedavi Sürecinde Hasta Açısından Pozitif Etkileri Olduğunu İfade Etti.
Uzm. Dr. Ömer DİKER; “Mevcut Bilimsel Veriler Işığında, Kanser Hastalarında Şekerin Kısıtlanması Gerektiğini Söylemek Hiçbir Gerçekliğe Sahip Olmadığı gibi, Hastalara Zarar Verme Potansiyeline de Sahiptir”
Şeker molekülünün, insan vücudundaki tüm hücrelerin, hatta kanser hücrelerinin de temel enerji kaynağı olduğunu belirten Uzm. Dr. Ömer DİKER, vücudumuza şeker alınmaması durumunda, yağların ve proteinlerin şekere dönüştürülerek kullanıldığını, dolayısıyla kişilerin şeker alımını tamamen kısıtlamasının salt kilo kaybı ile sonuçlanacağını ifade etti. “Ketojenik diyet” adı verilen bu diyet metodunun, vücut geliştirme ile uğraşan kişilerde yağ kaybı sağlamak amacıyla kullanıldığını söyleyen Uzm. Dr. Ömer DİKER, özellikle kanser tanısına sahip bireylerde bu tarz bir diyete gidilmesinin kas, kilo kaybı ve beslenme yetersizliği ile sonuçlandığını ve hastaların özellikle aktif tedavi döneminde komplikasyonlara açık hale geldiğini belirterek şöyle devam etti; “Şekerli gıdalar tüketilmesi ile kanser arasında gösterilmiş bir ilişki söz konusu değildir. Beslenme ile kanser arasında ilişki ortaya koyulması, binlerce molekülün diyet içerisinde yer alması nedeniyle oldukça güçtür.
Şekerli gıdaların tamamıyla kısıtlanması ve özellikle hasta bireylerde bunun endişesinin oluşması kişide stresi tetiklemekte, stresin tetiklenmesi ise kortizol denilen hormonun vücutta artışına neden olmaktadır. Kortizolün bağışıklık baskılayıcı bir hormon olduğu çok iyi bilinen bir gerçektir. Bağışıklık sisteminin kanser alanındaki önemi, günümüzde bilim dünyasının en flaş konuları arasında yer almaktadır. Bağışıklık sistemi üzerinden tümörü vuran tedaviler, akciğer kanseri, idrar kesesi kanseri, böbrek kanseri, cilt kanserleri gibi kanserlerde devrim niteliğinde yenilikler getirmiş ve getirmeye devam edecek gibi gözükmektedir”.
Uzm. Dr. Ömer DİKER; “Geniş İnsan Çalışmaları Olmadan Kanseri Geriletme Maksadıyla Esrar (Kannabis) Kullanımı Deneysel Olmaktan Öteye Geçemeyecektir”
Esrarın (Kannabis) en az 3000 yıldır bulantı giderici, iştah artırıcı ve ağrı kesici özellikleri sayesinde medikal amaçlı kullanıldığını ve Dronabinol ile Nabilone’nun ticari olarak elde bulunan onaylı moleküller olduğunu ifade eden Uzm. Dr. Ömer DİKER, bu moleküllerin klinik araştırmalarında anlamlı bir kilo artışı yaratmadıkları halde, bireylerin iştahlarının arttığı yönünde geri bildirimde bulunduklarını belirterek şunları söyledi; “Kannabis içeren bu moleküllerin anti tümöral etkinlikleri incelendiğinde ise fare çalışmalarında karaciğer tümör sıklığında azalmaya yol açtıkları, beyin tümörlerinde gerilemeye neden olduğu, bir başka çalışmada ise akciğer adenokanseri hücre kültürlerinde tümör büyümesini durdurdukları ortaya koyulmuştur. İnsanlarda ise beyin tümörleri alanında çalışması yürütülmüş ancak sonuçları halen yayınlanmamıştır. Kanser alanında önerilen tüm tedaviler geniş insan çalışmaları neticesinde önerilirler. Hücre kültürü ortamı veya fare deneyleri hipotezleri destekler, ancak insanlardaki başarı hakkında pek fikir vermezler. İnsan vücudu bu alanlara göre çok daha kompleks yapıdadır. Geliştirilen pek çok molekül hücre kültürleri ve hayvan deneylerinde başarılı olurken, insan çalışmalarında başarısız olarak bilim tarihindeki yerlerini almaktadır. Ayrıca kannabisin akciğer kanseri, prostat kanseri, baş-boyun kanserleri, yemek borusu kanseri, testis kanserlerini artırdığına dair literatürde pek çok çalışma da mevcuttur.
Uzm. Dr.Ömer DİKER; “Cerrahi İşlem veya Biyopsi Önerilen Bir Kanser Tipinde Ameliyattan Kaçınmak Ancak Hastaya Zarar Verir”
Pek çok kanser tipinde tümörlü dokunun cerrahi yöntemlerle çıkarılmasının oldukça standart ve gerekli bir yaklaşım olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Ömer DİKER, tümör dokusunun yerinde bırakılmasının, tümörün yayılmasına neden olan su götürmez bir gerçek olduğunu, tümör tiplerinde cerrahi işlem yapılması veya yapılmamasına dair bilimsel çalışmaların çok gerilerde kaldığını ve sonuçların cerrahi işlemin yapılmasına dair sonuçlandığını ifade etti. Biyopsi yapılmasının ise kanserin adını koymada, uygun ilaç seçiminde, hastalığın gidişini belirlemede ve süreçte karşılaşılabilecek riskleri belirlemede altın standart metot olduğunu belirten Uzm. Dr. Ömer Diker, cerrahi işlem veya biyopsi önerilen bir kanser tipinde ameliyattan kaçınmanın ancak hastaya zarar verdiğini ifade etti.
Uzm. Dr. Ömer DİKER: “Günümüzde Pek Çok Kanser Alanında Devrim Yaşanmaktadır, Ancak Kanser ile İlgili Tek Bir Çareden Söz Etmek Mümkün Değildir”
Pek çok farklı türe sahip ve çok kompleks mekanizmaların devrede olduğu bir hastalık olan kanserin, tek bir ilaç ile çözüleceğini düşünmenin son derece hayalci bir yaklaşım olduğunu belirten Uzm. Dr. Ömer DİKER sözlerine şöyle devam etti; “Bir an için biz sıradan insanların sözüm ona “kanserin çaresi” isimli ilaca erişemediğimizi kabul edelim. Steve JOBS, David BOWIE gibi son derece varlıklı ve ünlü kişiler neden bu ilaca erişemediler? Bir ilacın kanser alanında etkili olup olmadığını bilmek için mutlaka insan çalışması yapılmalıdır. Bu tek bir kişinin yapabileceği bir şey değildir. Hatırı sayılır insanın görev aldığı ve pek çok insanın tedavi edildiği bu ilacın günümüz global dünyasında hala ortaya çıkmamış olması enteresan değil midir? Komplo teorileri üretmek, bilim üretmekten çok daha kolay ve maliyetsizdir. Günümüzde pek çok kanser alanında devrim yaşanmaktadır ancak tek bir çareden söz etmek mümkün değildir.”
Kanser Hastalarının Günlük Yaşamlarına Devam Etmeleri Tedavi Sürecine Pozitif Yönde Etki Ediyor
Kanser hastalarının kemoterapi aldıkları dönemde, kan değerlerinde (beyaz küre değerlerinde) düşüklük olması durumunda maske kullanımından fayda gördüklerini belirten Uzm. Dr. Ömer Diker, bu kullanımın hekim yönlendirmesiyle olması gerektiğini, kontrolleri yapılmış, kan değerleri normal olan veya kan iğnesi kullanmış bireylerde maske kullanımına gerek olmadığını ifade etti. Tedavi alan kanser hastalarında herhangi bir sosyal kısıtlamaya gitmenin de yersiz olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Ömer Diker, kişilerin normal günlük yaşamlarına devam etmesi ile sosyal açıdan kendilerini daha iyi hissedeceklerini, bunun da tedavilerini daha iyi tolere etmelerine yardımcı olacağını ifade etti.
Kanser Hastalığı Bulaşıcı Değildir
Kanser hastalığının hiçbir bulaşıcı özelliğe sahip olmadığını da söyleyen Uzm. Dr. Ömer DİKER, çevredeki insanların bazı bakteriyel ve viral enfeksiyonlarda olduğu gibi, yakın temas, kan yolu, dokunma, cinsel yolla kanser olmasının söz konusu olamadığını ifade etti.
Işın Tedavisi (Radyoterapi) Alan Kişiler Çevreye Radyasyon Yaymıyor
Işın tedavisi (radyoterapi) alan hastaların diğer hastalardan uzak durma endişesinin, özellikle tiroid hastalıklarında kullanılan ve insanlar arasında atom tedavisi olarak bilinen I131 tedavisi ile karıştırılmasından ileri geldiğini vurgulayan Uzm. Dr. Ömer DİKER, ışın tedavisi alan kişilerin çevreye radyasyon yaymadığını ve etrafındaki insanlara zarar vermediğini de belirtti. Bu tip tedavilerde radyasyonu yayanın sadece tedavi veren alet olduğunu ve hastanın direk olarak radyasyona maruz kaldığını söyleyen Uzm. Dr. Ömer DİKER, atom tedavilerinde ise kaynağın kendisinin direk insan vücuduna verildiğinden, çevreye yayılmasının söz konusu olabileceğini, bu gibi durumlarda ise Nükleer Tıp uzmanlarının zaten gerekli önlemleri aldığını ifade etti.