Yakın Doğu Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Elif SONSUZOĞLU, IGI Global Yayınevinden çıkan, Handboook of Research on Global Enterprise Operations and Opportunities, adlı kitapta iki bölüm yazdı.

Yakın Doğu Üniversitesi Basın ve Halkla ilişkiler Müdürlüğü’nden verilen bilgiye göre, Amerikada yayınlanmış olan kitaptaki bölümlerden biri Transfer Fiyatlaması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımında (TFYÖKD) İlişkili Kişi Hakkında Değerlendirmeler, diğerinin ise, Türk Vergi Denetim Biriminin Yeniden Yapılandırılması  başlığını taşımakta olduğu belirtildi.

Yayınlanan kitapda, ‘Transfer Fiyatlaması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı’ konusu , Kurumların İlişkili oldukları kişilerle yaptıkları işlemlerde uyguladıkları emsale aykırı fiyatlarla matrah aşındırmak suretiyle ülkelerin vergi kaybına yol açmaları ile mücadele etme çabaları OECD ülkleleri arasında son 10 yılda giderek artan önem taşımakta olduğu belirtildi.

Ülke uygulamalarında ilişkili kişi sayılan kişilerle yapılan işlemlerde emsale aykırı fiyat uygulanarak matrah aşındırılmışsa, bu kişilerle yapılan işlemlere uygulanan fiyatın emsali aşan kısmı vergi yasaları karşısında geçerli sayılmayarak emsaline uygun şekilde düzeltilerek vergi kaybı giderilmekte ve cezalı tarhiyat yapılmaktadır. AB ve OECD ülkelerinde kurumun doğrudan veya dolaylı olarak ortaklık ilişkisi olduğu alt firmalar ve bunların yöneticileri ilişkili kişi sayılırken ülkemizde bazı aile ilişkileri de ilişkili kişi olarak vergi yasalarında düzenlenmiş bulunmaktadır denildi.

Bu ülkelerden sadece Almanya örneğinde aile ve akrabalık ilişkilerine yer verilmiş olup, Türkiye’de bu konuda Almanya gibi, bazı akrabalık ilişkilerini bu kapsamda değerlendirmiştir. Çalışmada bir yandan aile ilişkileri içinde bulunan kişilere yapılan ödemelerde emsale aykırılığın vergi kaybı yaratabileceği ortaya konulurken, bu düzenlemenin, hakimin reddi, hakimin yasaklılığı ve vergi idaresi personelinin mükelleflerin inceleme ve takdir işlerini yapmadaki yasaklarına nazaran, akrabalık ilişkisinin  TFYÖKD konusunda sınırlı tutulmuş olduğu  belirtilmiştir. Sonuç olarak, nişanlı, eski eş, evlatlık ve evlat edinenlerin de kapsama alınması önerilmiştir.

Diğer bölüm ise, Türk Vergi Denetim Biriminin Yeniden Yapılandırılması başlığını taşımakta olup, Türk Vergi İdaresindeki yeniden yapılandırmanın, denetim ve vergi kayıp ve kaçakları ile mücadelede etkinliği tartışılmış olup, idaredeki yapısal değişiklik olumlu değerlendirilmiş olsa da, kayıp ve kaçakla mücadelede tek faktörün idare olmayacağı, buna ilaveten vergi tabanının genişletilmesi, oranların düşürülmesi, sık çıkartılan aflardan vazgeçilmesi ve dolaylı vergilerin payının azaltılarak,  dolaysız vergilere doğru artış sağlanmasının gerekliliği vurgulanmıştır.